Jubilee Campaign draagt bij aan de 55e Reguliere zitting Mensenrechtenraad VN

Van links naar rechts: Lieke Brand (Human Rights Council), Hulda Fahmi (Jubilee Campaign), Kamal Fahmi (Set My People Free), Waleed Ayaas (National Council for Minorities Yemen), Bea ten Tusscher (Speciale Gezant voor Religie en Levensovertuiging), John Ghanin, Jose Bronsveld (Jubilee Campaign) - Foto: Paul Dakwar

Genève, Zwitserland - Jubilee Campaign was aanwezig tijdens de 55e reguliere zitting van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Samen met onze partnerorganisaties organiseerden wij diverse ontmoetingen, evenementen en panel sessies om de aandacht van de internationale politiek te vestigen op de schendingen van de mensenrechten op het gebied van godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Naast het benoemen van de feitelijke situaties met name in Jemen en het aanwijzen van probleemgebieden, werden er ook aanbevelingen gedaan.

Samen met onze partnerorganisatie Set My People Free ontmoetten we de Nederlandse Speciaal Gezant voor Religie en Levensovertuiging, Bea ten Tusscher om de situatie in Jemen toe te lichten met de persoonlijke verslagen van de Jemenische ballingen Waleed Ayaas en John Ghanim. John besloot om de Islam te verlaten tijdens een bezoek aan Mekka in 2014. Na drie jaar agnostisch te zijn geweest, kon hij niet meer accepteren dat hij nog steeds als Moslim moest leven. Hij verliet Jemen en in een vluchtelingenkamp werd hij christen. Toen zijn familie erachter kwam dat hij christen was geworden en het hen niet lukte om hem van gedachten te doen veranderen, scheidde de Imam van zijn dorp hem van zijn vrouw. Door zijn bekering verloor hij alle contact met zijn vrouw en dochters en hij woont nu in de UK. Hij zwijgt niet over zijn bekering; hij deelt zijn getuigenis veelvuldig op sociale media en bereikt soms meer dan een miljoen kijkers. Hij blijft pleiten voor de vrijheid van godsdienst in Jemen.

Waleed Ayaas is een volger van het bahai-geloof en na zijn gevangenschap van vier jaar zette hij samen met christenen, joden en bahai-gelovigen de Nationale Raad voor Minderheden op in Jemen. Hij dringt er bij de staten van de Verenigde Naties op aan deze raad te erkennen en samen te werken voor de vrijlating van gevangenen. Op de 20e vergadering in de grote zaal van de Verenigde Naties waar alle landen spreektijd krijgen, kreeg hij anderhalve minuut spreektijd namens Jubilee Campaign. Omdat Jubilee Campaign een consultatieve status bij de VN geniet, mogen wij een beroep doen op deze anderhalve minuut.

Waleed Ayaas en John Ghanim spraken ook op onze panel sessies en de uitgenodigde Speciale VN Rapporteur voor vrijheid voor Religie en Geloof,  Dr. Nazila Ghanea, schoof ook aan als panelist. In het rapport Hatred on the basis of religion or belief dat zij presenteerde aan de Verenigde Naties, doet zij aanbevelingen aan de Staten maar pleit ook dat non-staat organen transnationale belangenbehartigingsnetwerken vormen. Zij onderstreepte dat door haar aanwezigheid op onze panel sessie. Met betrekking tot Jemen,    constateerde zij dat, boven op het feit dat er zoveel mensen lijden en gevangen zitten er groepen zijn die een extra zware last dragen, namelijk de religieuze minderheden. Zij gaf recente voorbeelden van de willekeurige arrestaties en verdwijningen van 17 bahai-gelovigen. Ze moedigt aan om door te gaan met het documenteren van schendingen en plaatselijke capaciteit op te bouwen.

Vrouwen uit de religieuze minderheden worden geconfronteerd met dubbele kwetsbaarheden, onder meer via de mannelijke voogdwetten. Huda Al Obeid, die zelf ook slachtoffer is als vrouw uit een minderheidsgroep, brengt deze zorgen via een videoboodschap aan de orde. Ze benadrukt in haar inleiding de cruciale rol die vrouwen spelen in de samenleving: “Vrouwen zijn de eerste opvoeders van de generaties, en ze zijn partners op verschillende gebieden van het economische, sociale en culturele leven. Hun deelname verhoogt de productiviteit en draagt bij aan vooruitgang en welvaart en de bevordering van vrede en harmonie, wanneer ze hun volledige rechten genieten.” In Jemen is dit helaas nog geen geleefde realiteit. Huda deelt over de samengestelde haatcampagnes gericht op vrouwen, waaronder de verspreiding van valse geruchten en verzonnen laster tegen hen, "het in twijfel trekken van hun moraal en loyaliteit…”  De realiteit van minderheden in Jemen is een vreselijke tragedie geworden die het lijden van christelijke vrouwen heeft verergerd.

De situatie in Jemen

Ala onderdeel van onze panel sessie deed de Amerikaanse commissioner Susie Gelman van de U.S. Commission on International Religious Freedom (USCIRF) via een vooraf opgenomen video, verslag van de huidige situatie in Jemen.

De omstandigheden op het gebied van godsdienstvrijheid in Jemen zijn aan het verslechteren, vooral in de noordelijke gebieden die worden gecontroleerd door Ansar Allah, de houthi-beweging. De houthi-autoriteiten zetten een scala aan instrumenten en tactieken in, waaronder propaganda, indoctrinatiekampen en onderwijscurricula om kwetsbare geloofsgemeenschappen lastig te vallen en te belasteren. De aanvallen op joden, bahai-gelovigen, christenen en niet-gelovigen hebben velen ertoe gedwongen naar het zuiden te vluchten of Jemen helemaal te verlaten en hun toevlucht in het buitenland te zoeken. De weinige overgebleven leden van elke gemeenschap blijven vaak ondergedoken uit angst voor intimidatie en geweld.

Joodse gemeenschap

De houthis hebben het vooral op de Jemenitische bahai-gelovigen gemunt, maar sinds de gebeurtenissen op 7 oktober 2023 zijn de houthi-leiders doorgegaan met het promoten van expliciet antisemitische propaganda, waarbij ze opzettelijk het beleid van de staat Israël en het jodendom met elkaar vermengen. De joodse gemeenschap van Jemen, een van de oudste ter wereld met een eigen rijke cultuur en geschiedenis, bestond ooit uit 55.000 mensen. Tegenwoordig is de joodse gewetensgevangene Libby Marhabi naar verluidt de laatst overgebleven Jood in Jemen.

Christenen  kunnen eveneens niet veilig in het openbaar hun geloof beleven en zijn bang voor publieke ontmaskering van hun religieuze identiteit. Ook in het gebied waar de door de VN erkende regering aan de macht is, geldt de Jemenitische wet dat niemand zich mag bekeren van de islam naar welke andere religie dan ook. Het criminaliseert ook godslastering en interreligieuze huwelijken. In deze context worden christelijke bekeerlingen in het hele land geconfronteerd met ernstige vervolging, waaronder aanhoudende intimidatie en de angst voor willekeurige detentie en marteling. In de Houthi-gevangenis zijn sommige christenen onder extreme dwang gedwongen hun geloof te herroepen.

Als Jubilee Campaign zullen we blijven rapporteren over de schendingen van de rechten van christenen. Samenwerken, campagne voeren en lobbyen bij politieke machtsstructuren zijn onderdelen van ons werk. Maar, zoals Dr. Nazila Ghanea het benoemt: We bouwen ook aan locale capaciteit als onderdeel van de oplossing.

Mirjam Bos was de moderator namens Jubilee Campaign op de panel sessies